Czy potrafisz wykryć kłamstwo?

Najlepsi detektywi z powieści kryminalnych są (między innymi) specjalistami w przesłuchiwaniu ludzi. Używają logiki i wyobraźni, by rozwiązać zbrodnie zadając właściwe pytania i badając spójność odpowiedzi udzielonych przez podejrzanych. Korzystając z tych informacji, detektywi są w stanie oddzielić prawdę od fałszu i rozwiązać zagadkę. A czy Ty potafisz wykryć kłamstwo szybką drogą dedukcji? 😉

Istnieje wiele rodzajów łamigłówek, które opierają się na logicznej spójności. Jeden z nich obejmuje identyfikację winowajcy na podstawie różnych wypowiedzi oraz zestawów warunków prawda/fałsz, które musimy wykorzystać. Poniżej przedstawiam Ci przykład takiej łamigłówki, zwaną po prostu wykrywaczem kłamstw (ang. a lie detection puzzle).

Pięć osób zostało wczoraj zabranych na przesłuchanie przez policję. Jedna z nich była podejrzana o morderstwo. Oto co powiedziała każda z osób:

Tim: Tess tego nie zrobiła.

Tom: Zgadzam się. Tess jest niewinna.

Tina: Ted tego nie zrobił.

Ted: Tom też tego nie zrobił.

Tess: Tina powiedziała prawdę. Ted jest niewinny.

Cztery stwierdzenia są prawdziwe, jedno fałszywe. Czy jesteś w stanie zidentyfikować mordercę na podstawie logicznej spójności powyższych zeznań?

Rozwiązanie: mordercą jest Tom

Oto jeden ze sposobów wyjaśnienia zagadki: Tim i Tom mówią tę samą kwestię (Tess jest niewinna). Zatem te dwa stwierdzenia muszą być albo prawdziwe albo fałszywe. Nie może być tylko jedno z nich fałszywe, ponieważ wiemy, że dopuszczalne jest tylko jedno nieprawdziwe zeznanie. W takim razie oba są prawdziwe. Patrząc dalej, Tina i Tess też powiedziały to samo (Ted jest niewinny). Ponownie, oba oświadczenia nie mogą być fałszywe, ponieważ mamy do wykorzystania tylko jedno nieprawdziwe stwierdzenie. W takim układzie oba są prawdziwe. Drogą eliminacji zidentyfikowaliśmy zdanie fałszywe, które wypowiedział Ted. Na jego podstawie możemy stwierdzić, że Tom jest mordercą.

Oczywiście istnieją inne sposoby dotarcia do tego rozwiązania, jednak we wszystkich wersjach i odmianach, sposób rozumowania obejmuje ocenę prawdziwości zdań w oparciu o zestaw warunków (prawda/fałsz) i logiczną spójność. Jako takie zawierają w sobie znaczną część logiki dedukcyjnej, pozwalając na angażowanie tego samego rodzaju rozumowania jak u Sherlocka Holmesa lub Auguste’a Dupina. W istocie wiele kryminałów to rozbudowana i opisowa wersja łamigłówki typu wykrywacz kłamstw.

Przykład mamy za sobą. Podrzucam Wam teraz 3 zagadki do rozwiązania. Powodzenia! 🙂

ŁAMIGŁÓWKI – WYKRYWACZ KŁAMSTW

1. Pięć osób zostało przesłuchanych przez śledczych. Jedna z nich była podejrzana o zamordowanie kolegi z pracy z powodu zazdrości. Oto, co każda osoba powiedziała:

Bill: Benny tego nie zrobił.

Bob: Bertha zabiła.

Belinda: Benny jest niewinny.

Bertha: Benny to zrobił.

Benny: To nie ja.

Trzy stwierdzenia są prawdziwe, a dwa fałszywe, w tym jedno zostało wypowiedziane przez mordercę. Czy potrafisz stwierdzić kto jest winny?

2. Pięcioro podejrzanych zostało zabranych na komisariat, gdzie zostali przesłuchani. Jedno z nich było odpowiedzialne za defraudację funduszy firmowych. Wypowiedzi podejrzanych:

Karina: Kolt to zrobił.

Kendra: Kalindra zdefraudowała fundusze.

Kochina: Kendra to zrobiła.

Kalindra: Karina jest winna.

Kolt: Nie jestem pewien, kto to zrobił.

Każde stwierdzenie jest fałszywe. Kto jest malwersantem?

3. Pięć osób zostało przesłuchanych w sprawie morderstwa. Oto, co każda z nich powiedziała:

Eileen: Earl jest mordercą.

Emma: Tak, Earl zamordował.

Eugenia: Earl jest, bez cienia wątpliwości, mordercą.

Edwin: Emma kłamie.

Earl: Emma mówi prawdę.

Cztery zeznania są fałszywe i jedno prawdziwe. Winna osoba nie kłamie. Czy już wiesz kto zabił?

Przy rozwiązywaniu tych zagadek, z ich zasadniczo prostym rozwiązaniem, angażujemy podobne rozumowanie jak Sherlock Holmes. Ćwiczymy logiczne myślenie, poprawiamy koncentrację, weryfikujemy dane, czyli utrzymujemy nasz umysł w dobrej kondycji!  Nie mogłabym zakończyć inaczej niż powołując się na słowa słynnego detektywa „Nie ma nic bardziej zwodniczego niż oczywisty fakt” ;).